Кельн і Кельнскі сабор
Кельн з’яўляецца адным з найстарэйшых і чацвертым па колькасці жыхароў горадам Германіі, а таксама адміністрацыйным цэнтрам федэральнай зямлі паўночны Рэйн-Вестфалія. Знаходзіцца ен у паўднева-заходняй частцы краіны, на абодвух берагах ракі Рэйн, і вядзе сваю гісторыю яшчэ з рымскай калоніі пачатку нашай эры часоў імператара Клаўдзія. Пасля лацінскае слова colonia трансфармавалася ў германизированное Köln, у якім выглядзе захавалася па сенняшні дзень.
За сваю доўгую гісторыю Кельн неаднаразова падвяргаўся набегам і опустошениям, ен гарэў у агні і тануў у паводках, але самы страшны катаклізм перажыў у гады Вялікай Айчыннай вайны, калі ў выніку бамбардзіровак англа-амерыканскай авіяцыі быў разбураны практычна цалкам, за выключэннем галоўнага сабора. Аднак упартыя немцы здолелі хутка адбудаваць нанова родны горад, цалкам аднавіўшы старадаўнія пабудовы ў іх гістарычным выглядзе, і сення больш чым мільенны Кельн з’яўляецца цэнтрам метраполіі, якая ўключае ў сябе яшчэ добры дзясятак гарадоў-спадарожнікаў, практычна зліліся з ім разам. Ен даўно ўжо стаў адным з найбуйнейшых індустрыяльных і навуковых цэнтраў на толькі Нямеччыны, але і ўсей Еўропы.
Кельн з гонарам носіць званне буйнога горада культуры і мастацтва. У Старым горадзе знаходзяцца шматлікія выставачныя галерэі, музеі і канцэртныя пляцоўкі, размешчаныя ў новых, прасторных і светлых, будынках. Цяперашні горад — гэта прадукты культуры сусветнага ўзроўню, унікальныя калядныя рынкі, выдатны шопінг, добрае піва і бурная начное жыцце.
Кельнскі сабор
Будучы ў Заходняй Германіі, не адмоўце сабе ў задавальненні наведаць Кафедральны Сабор Святых Пятра і Марыі ў Кельне — шэдэўр сусветнага дойлідства, які нікога не пакідае абыякавым. У ім уражвае ўсе — маштабы, велічная гатычная архітэктура, найкаштоўнейшыя хрысціянскія рэліквіі і сама гісторыя яго ўзвядзення.
Характэрны строгі сілуэт гэтага сабора даўно стаў сімвалам горада. Шырокі фасад, вежы, якія сыходзяць да аблокаў, водбліскі сонца на цемным камені, цудоўныя вітражы — усе гэта надоўга застанецца ў памяці чалавека, які хоць раз убачыў гэта велічнае збудаванне. Акрамя таго, пераадолеўшы 509 прыступак, можна падняцца ў адну з яго 157-метровых вежаў і ўбачыць незабыўную панараму горада і ў падрабязнасцях разгледзець дах сабора.
Яшчэ ў 4 стагоддзі на месцы, дзе цяпер узвышаецца Кельнскі сабор, быў пабудаваны адзін з першых хрысціянскіх храмаў у Германіі, у IX стагоддзі яго змяніў, так званы, «Стары сабор», які быў знішчаны пажарам. І толькі ў сярэдзіне 13 стагоддзя пачалося маштабнае будаўніцтва самага велічнага сабора ў Германіі. Бо менавіта тут павінны былі захоўвацца моцы трох вешчуноў — Мельхіеру, Валтасара і Гаспера. Па задумцы стваральнікаў, Кельнскі сабор павінен быў перасягнуць ўсе храмы, якія да гэтага бачыў свет, і ім гэта больш чым атрымалася.
Узводзілі сабор у некалькі этапаў, у 16 стагоддзі будаўніцтва было прыпынена, але службы, тым не менш, праводзіліся, і аднавілася яно толькі на пачатку 19 стагоддзя. У выніку ўвесь працэс заняў больш шасці стагоддзяў і завяршыўся толькі ў 1880 годзе грандыезным агульнанацыянальным святкаваннем. Хоць з тых часоў будынак пастаянна претерпевало некаторых рэканструкцый і дапрацовак. Так у 2007 годзе сабор абзавеўся новымі вітражамі, якія былі выбітыя снарадамі час Другой сусветнай вайны.
Плошча будынка складае восем з паловай тысяч квадратных метраў, вышыня яго вежаў са шпілямі перавышае паўтары сотні метраў, каб патрапіць на верхнюю пляцоўку вежаў, трэба ўзлезці па вінтавой лесвіцы, пераступіўшы паўтысячы прыступак. Галоўны зала сабора знаходзіцца ў асяроддзі невялікіх капліц, капэл, галерэй. Усе тут ўпрыгожана ляпнінай, вытанчанымі скульптурамі, разьбянымі калонамі і аркамі, падлогу і вонкавыя сцены выбрукаваны асаблівым шэрым рейнским каменем, а ўнутры сцены дэкараваны старажытнай мазаікай і пазалотай.
Кельнскі сабор у свой час быў самым высокім храмам у свеце, і сення з’яўляецца найбуйнейшым у Еўропе, тут сабраны ўнікальныя рэліквіі, вялікая колькасць скульптур і палотнаў рэлігійнай тэматыкі, старадаўнія культавыя прадметы. А саборны звон «Петр» важыць дваццаць чатыры тоны, выліты ен з гармат французскай арміі, і роўных яму няма ва ўсім свеце.
