Ена – універсітэцкі цэнтр у «Цюрынгскай Таскане»
Ена – перш за ўсе універсітэцкі горад. Створаны тут у XVI стагоддзі універсітэт заўседы прыцягваў студэнтаў, а таксама навукоўцаў, стваралі тут свае даследчыя лабараторыі. Спрыяў папулярнасці горада і Марцін Лютар. Ідэолаг Рэфармацыі любіў бываць тут. Сярод мясцовага насельніцтва ў яго было мноства прыхільнікаў. Тут захаваўся гатэль «Чорны мядзведзь» (былы ў часы Лютэра постоялым дваром), у якім спыняўся прапаведнік. Захавалася і царква святога Міхаіла, у якой ен чытаў свае пропаведзі. У кірсе знаходзіцца бронзавая надмагільная пліта Лютэра, якую выканаў Лукас Кранах-старэйшы (астанкі рэфарматара царквы пахаваныя ў іншым месцы).
Дэталі
У Ене ў 1778 годзе з’явіўся першы на тэрыторыі цяперашняй Германіі радзільны дом, ці як ен тады называўся «Акушэрскі дом». Шыльда, якая сведчыць пра гэта, ўстаноўлена на адным з дамоў Ены (гістарычнае будынак першага радзільні не захавалася).
Але горад знакаміты не толькі сваей гісторыяй. Большую частку ХХ стагоддзя Ена была буйным прамысловым цэнтрам. Інакш і быць не магло. Бо тут знаходзілася штаб-кватэра і заводы знакамітага канцэрна Carl Zeiss – сусветна вядомага вытворцы оптыкі найвышэйшага якасці. Але пасля аб’яднання двух Германіі канцэрн перавеў частку вытворчасці ў Оберхоэн. Частка яго плошчаў у Ене была перададзеная універсітэту, турыстам жа цікава будзе наведаць музей оптыкі і мясцовы планетарый, якія з’яўляюцца детищами канцэрна. Акрамя гэтага, тут есць музей рамантызму, музей шкла і музей генетыкі.
У XXI стагоддзі Йена – ужо не прамысловы, а навуковы і інавацыйны цэнтр. Кожны пяты з ста тысяч яго жыхароў з’яўляецца студэнтам або выкладчыкам ўніверсітэта. Дзіўная справа, але Ена – адзін з нямногіх гарадоў былой ГДР, дзе пасля аб’яднання Германіі не фіксуецца змяншэнне насельніцтва.
І, вядома, ні пра якую дэпрэсіі ў горадзе былой усходняй Германіі казаць не прыходзіцца. Наадварот, рэгіен, у якім ен размешчаны, часцяком называюць «Усходняй Тасканай» (або часам «Цюрынгскай Тасканай»). Лічыцца, што дзякуючы навакольных даліну Заале известняковым горах, тут звычайна цяплей у сярэднім на пару градусаў па параўнанні з наваколлем. Да прыкладу, летам ноччу тэмпература тут не апускаецца ніжэй за 20 градусаў, а самым хмурным і пахмурным месяцам лічыцца адзін толькі снежань.
Гістарычны гатэль «Чорны мядзведзь»
Гатэлю «Чорны мядзведзь» больш за 500 гадоў! Ен упершыню згадваецца яшчэ ў XV стагоддзі. За гэты час сцены гатэля перевидали мноства знакамітых пастаяльцаў. Самым вядомым быў Марцін Лютэр. Ідэолаг Рэфармацыі спыняўся на заезным двары «Schwarzer Bär» кожны раз, калі прыязджаў у Йену. Менавіта тут адбыўся знакаміты размову Лютэра і двух швейцарскіх студэнтаў. Іх тэалагічная размова ўвайшла ў гісторыю пратэстантызму.
Дарэчы, студэнты (з тых, што багацей) любяць спыняцца ў «Чорным мядзведзя» да гэтага часу. У 2012 годзе ў гасцініцы скончылася сур’езная рэканструкцыя, у выніку чаго ў старажытную канструкцыю былі ўмантаваныя сучасныя дэталі.
Музей рамантызму
Былы дом філосафа Іагана Готліба Фіхтэ называюць яшчэ і музеем рамантызму. Сам Фіхтэ, з’яўляючыся яркім прадстаўніком нямецкага рамантызму ў літаратуры і філасофіі, выкладаў у мясцовым універсітэце.
Экспазіцыя апускае наведвальнікаў у атмасферу канца XVIII стагоддзя, калі нямецкі рамантызм быў у вялікай модзе. Музей рэкамендуецца тым, хто цікавіцца гісторыяй культуры Германіі.
